Luther’s Bo(c)kbier

De oorsprong van het bo(c)kbier, seizoensbier dat in Nederland erg populair is maar in Vlaanderen zo goed als onbekend (logisch), ligt in Nedersaksen, in het plaatsje Einbeck. Ook in Luthers dagen was dit reeds de place to go to voor bier-bestellingen. Luther liet zich dit bier graag schenken (in meer dan één betekenis van het woord). Toen hij in Worms was om voor de keizer verantwoording af te leggen, kreeg hij een pul bockbier aangeboden van hertog Erich von Braunschweig, zegt men. Anderen spreken van een zilveren beker. Sommigen plaatsen het voor het verhoor (als bemoediging) anderen na het verhoor (als dronk op de goede/slechte afloop). Legendes zijn flexibel. Een andere legende vertelt dat Luther voor z’n bruiloft (1525) een vat Einbecker Bier cadeau kreeg van het stadsbestuur (= feit).

In Einbeck (in het Saksisch: Ainpöck, vandaar Ainpöckisch Bier later verbasterd tot Bock-bier) laten ze de kans niet voorbijgaan om met deze voorkeur van Luther uit te pakken. Der beste Trank den einer kennt, wird Ainpöckisch Bier genennt, wordt Luther in de mond gelegd. En je kunt het nu in een mooie kartonverpakking kopen, natuurlijk. Of hij dat zo reclamesloganesk gezegd heeft, betwijfel ik. Spectaculair was het niet want dit was de algemene opinie en Einbeck had zo ongeveer het monopolie op dit soort bier.

Luthers dagelijks bier werd echter door Katharina gebrouwen. Trouwens bijna iedereen brouwde zelf. Als je het niet zelf deed dan haalde je het bij de brouwer om de hoek, zoals brood bij de bakker. Veelal was het huisvlijt, vrouwenwerk. Bij alle heisa hierrond, dus vooral bedenken dat bier (zeker in de lichtere vorm, slechts enkele procenten alcohol) gewoon de ‘dagelijkse drank’ was uit die tijd. Bier was minder schadelijk voor de gezondheid dan water, want kiemvrij.

Wat Luther wel gezegd heeft over ‘bier’ is dit:

Bier macht die Menschen toll und töricht, so dass sie sich hauen, stechen und ermorden. Das ist aber nicht die Schuld des Bieres, wenn du ein Bierschlauch und ein Trunkenbold bist.

of in het Nederlands:

Bier maakt de mensen dol en dwaas, zodat ze er op los beginnen te slaan en te moorden. Het is echter niet de schuld van het bier, dat je een zuipschuit en een dronkenlap bent.